ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΣΤΟ DNA ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 15% ΤΩΝ ΑΠΕΙΛΙΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ COVID-19. Γι΄ αυτό ακόμα και υγιείς νέοι δεν είναι άτρωτοι σε μόλυνση από τον νέο κορωνοϊό.

 ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΣΤΟ DNA ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 15% ΤΩΝ ΑΠΕΙΛΙΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ COVID-19. Γι΄ αυτό ακόμα και υγιείς νέοι δεν είναι άτρωτοι σε μόλυνση από τον νέο κορωνοϊό.

Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής και Γενετικής του ανθρώπου

Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Άτομα που έχουν μολυνθεί από τον νέο κορωνοϊό μπορεί να έχουν συμπτώματα που κυμαίνονται από ήπια έως θανατηφόρα. Γνωρίζουμε ότι ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από επιπλοκές του κορωνοϊού, π.χ. εμφανίζουν επιπλοκές οι καρδιοπαθείς, οι ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, όσοι έχουν αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, όσοι έχουν μη ρυθμισμένη υπέρταση και οι νεφροπαθείς.

Βέβαια, υπάρχουν πλέον αρκετές μελέτες που υποδεικνύουν ότι μεταλλάξεις σε γονίδια μας επηρεάζουν τόσο την ευαισθησία μόλυνσης από τον νέο κορωνοϊό, όσο και την πιθανή εκδήλωση σοβαρών κλινικών συμπτωμάτων COVID-19. Ειδικότερα:

Α) Δύο νέες μελέτες** προσφέρουν*** μοριακή γενετική εξήγηση για το γιατί τα κλινικά συμπτώματα COVID-19 μπορούν να είναι τόσο ποικίλα. Διαπιστώθηκε π.χ. ότι ένα υποσύνολο ασθενών έχει μεταλλάξεις στα βασικά γονίδια ανοσίας, δηλ. γονίδια που καθορίζουν την αντιική ιντερφερόνη.

Με απλά λόγια η ύπαρξη μεταλλάξεων σε συγκεκριμένα γονίδια συμβάλει στη μη βιοσύνθεση της ιντερφερόνης.

Άλλοι ασθενείς έχουν αυτοαντισώματα* που στοχεύουν συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματός μας και ειδικότερα την ιντερφερόνη.

Τα άρθρα δημοσιεύθηκαν στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Science και προέρχονται από τη Διεθνή Επιστημονική Κοινοπραξία “Covid Human Genetic Effort” και περιγράφουν δύο δυσλειτουργίες σε ασθενείς με σοβαρή ασθένεια Covid-19 που τους εμποδίζουν να μην έχουν λειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα. Ειδικότερα, τουλάχιστον το 3,5% των ασθενών COVID-19 με σοβαρά κλινικά συμπτώματα είχε μεταλλάξεις σε γονίδια που εμπλέκονται στην αντιική άμυνα (παραγωγή ιντερφερόνης).

Και τουλάχιστον το 10% των ασθενών με σοβαρή ασθένεια δημιουργούν «αυτοαντισώματα*» που επιτίθενται στο ανοσοποιητικό σύστημα, δηλ. τα αντισώματά τους μπλοκάρουν τη δράση της ιντερφερόνης τους αντί να καταπολεμούν τον ιό.

Μαζί, οι δύο τύποι γενετικών σφαλμάτων αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% των απειλητικών για τη ζωή περιπτώσεων Covid-19.

Β) Άτομα/Φορείς δύο μεταλλάξεων στο γονίδιο (DNA) που έχει ως αποτέλεσμα ανεπάρκεια της πρωτεΐνης άλφα-αντιθρυψίνης διατρέχουν**** μεγαλύτερο κίνδυνο να ασθενήσουν ή και να καταλήξουν από τη νόσο COVID-19.

Γ) Ολλανδοί ερευνητές διαπίστωσαν***** ότι 4 υγιείς άνδρες (ηλικίας από 21 έως 32 ετών) από δύο ανεξάρτητες οικογένειες (δυο αδέλφια από κάθε οικογένεια) εκδήλωσαν σοβαρή νόσο COVID-19. Μάλιστα στο ένα ζευγάρι, το ένα από τα δύο αδέλφια κατέληξε από τις συνέπειες της λοίμωξης.

Οι ερευνητές ανέλυσαν το DNA από τα μέλη των δύο οικογενειών. Από την γενετική ανάλυση διαπίστωσαν ότι σε κάθε μια από τις δυο οικογένειες τα αδέλφια έφεραν μια μετάλλαξη στο γονίδιο του υποδοχέα TLR7. Το γονίδιο αυτό κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που αποτελεί «ανιχνευτή» του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Συμπερασματικά, εντοπίστηκαν μεταλλάξεις που προδιαθέτουν ακόμη και νεαρά υγιή άτομα να αναπτύξουν σοβαρά κλινικά συμπτώματα της πολυσυστημικής νόσου COVID-19. Επιπρόσθετα, αυτά τα στοιχεία παρέχουν εξήγηση για το γιατί η νόσος COVID-19 μπορεί να είναι τόσο σοβαρή σε ορισμένα άτομα, ενώ τα περισσότερα άτομα που μολύνονται από τον ίδιο ιό είναι ασυμπτωματικά ή παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα.

Οι εργασίες αυτές έχουν άμεσες επιπτώσεις στη διάγνωση και τη θεραπεία της ασθένειας. Εάν κάποιος είναι θετικός στον ιό, θα πρέπει να ελεγχθεί η γενετική του σύσταση, καθώς και η ύπαρξη αυτό-αντισωμάτων.

*Ως ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ασθένειες ορίζονται εκείνες οι ασθένειες που προκαλούνται από υπερβολική και λανθασμένη απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι στον ίδιο τον οργανισμό.

**Βιβλιογραφία. Paul Bastard et al. 24/9/2020. Auto-antibodies against type I IFNs in patients with life-threatening COVID-19. Science, DOI: 10.1126/science.abd4585

***Qian Zhang et al. 24/9/2020. Inborn errors of type I IFN immunity in patients with life-threatening COVID-19. Science DOI: 10.1126/science.abd4570

****Noam Shomron and David Gurwitz. 22/9/2020. Ethnic differences in alpha‐1 antitrypsin deficiency allele frequencies may partially explain national differences in COVID‐19 fatality rates. FASEB Journal, https://doi.org/10.1096/fj.202002097

*****Caspar I. van der Made et al. 24/7/2020. Presence of Genetic Variants Among Young Men With Severe COVID-19, JAMA DOI: 10.1001/jama.2020.13719.