Η ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΣΗ ΤΟΥ DNA 6 ΕΙΔΩΝ ΝΥΧΤΕΡΙΔΩΝ ΑΠΟΚΑΛΨΕ ΤΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥΣ, μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται ο θαυμαστός τρόπος που αναπτύσσουν ανοσία σε θανατηφόρους ιού

Η ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΣΗ ΤΟΥ DNA 6 ΕΙΔΩΝ ΝΥΧΤΕΡΙΔΩΝ ΑΠΟΚΑΛΨΕ ΤΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥΣ, μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται ο θαυμαστός τρόπος που αναπτύσσουν ανοσία σε θανατηφόρους ιούς. 

 Του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Ομότιμου Καθηγητή Γενετικής - Μοριακής Βιολογίας Α. Π. Θ.

Το γενετικό υλικό της νυχτερίδας κωδικοποιεί τις εξαιρετικές προσαρμογές της - όπως την ικανότητα να πετάει, να χρησιμοποιεί τον ηχοεντοπισμό για να κινείται αβίαστα στο απόλυτο σκοτάδι, να ανέχεται και να επιβιώνει δυνητικά θανατηφόρους ιούς και να αντιστέκεται στη γήρανση και τον καρκίνο.

Οι νυχτερίδες είναι θηλαστικά που σχηματίζουν την τάξη των Χειρόπτερων.

 Είναι τα μόνα θηλαστικά που μπορούν να πετούν. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τάξη θηλαστικών (περιλαμβάνει περισσότερα από 1420 είδη).

 Η νυχτερίδα δεν διαθέτει φτερά αλλά πετάει με τη βοήθεια των μπροστινών της άκρων (από εκεί και η ονομασία Χειρόπτερα), των οποίων τα δάκτυλα είναι μεταξύ τους ενωμένα με μεμβράνη. Οι νυχτερίδες αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% όλων των θηλαστικών στον κόσμο, και καταλαμβάνουν με επιτυχία διαφορετικές οικολογικές θέσεις. Η παγκόσμια επιτυχία τους αποδίδεται σε μια εξαιρετική σειρά προσαρμογών. 

Σε αυτές περιλαμβάνονται, η ηχοεντόπιση, η εξαιρετική μακροζωία και ένα μοναδικό ανοσοποιητικό σύστημα που πιθανώς επιτρέπει τις νυχτερίδες την καλύτερη ανοχή επικίνδυνων ιών που είναι θανατηφόρα για άλλα θηλαστικά, όπως του νέου κορωνοϊού που προκαλεί την πολυσυστημική νόσο COVD-19.

Επομένως, οι νυχτερίδες αντιπροσωπεύουν σημαντικά μοντέλα για τη μελέτη της υγείας, της αυξημένης ανοχής στις ασθένειες, τη φωνητική επικοινωνία, κλπ. 

Για να κατανοηθεί η εξέλιξη των νυχτερίδων και η μοριακή βάση αυτών των χαρακτηριστικών, ερευνητές προέβησαν σε αλληλούχιση υψηλής ποιότητας του γονιδιώματος νυχτερίδων. 

Στο τεύχος αυτής της εβδομάδας του κορυφαίου περιοδικού Nature, η Emma Teeling, η Sonja Vernes και οι συνεργάτες τους από πολλά Πανεπιστημιακά και Ερευνητικά ιδρύματα διαφόρων χωρών παρουσιάζουν γονιδιώματα (το σύνολο των γονιδίων) σε έξι είδη νυχτερίδων (Rhinolophus ferrumequinum, Rousettus aegyptiacus, Phyllostomus discolor, Myotis myotis, Pipistrellus kuhlii και Molossus molossus). 

Πέρα από τις ακολουθίες, το δημοσίευμα παρέχει πληροφορίες για την εξελικτική προέλευση και τη μοριακή βάση των διάφορων προσαρμογών των ειδών νυχτερίδας.

 Οι ερευνητές εντόπισαν τη φυλογενετική θέση των νυχτερίδων στα θηλαστικά, δείχνουν ότι τα γονίδια που εμπλέκονται στην ακοή επιλέχθηκαν στον προγονικό κλάδο των νυχτερίδων, κάτι που δείχνει ότι η ηχοληψία είναι ένα προγονικό χαρακτηριστικό σε αυτό τον φυλογενετικό κλάδο. 

Στην εργασία υπάρχουν επίσης στοιχεία για τους μοριακούς μηχανισμούς που μπορεί να συνέβαλαν στο εξαιρετικό ανοσοποιητικό σύστημα των νυχτερίδων.

 Ειδικότερα, απώλεια γονιδίων που σχετίζονται με την ανοσία (συμπεριλαμβανομένων των προ-φλεγμονωδών ρυθμιστών NF-κB) και την επέκταση των αντι-ιικών γονιδίων APOBEC3, τα οποία επισημαίνουν μοριακούς μηχανισμούς που μπορεί να συμβάλλουν στην εξαιρετική ανοσία των νυχτερίδων.
 Τα γονιδιώματα θα πρέπει επίσης να βοηθήσουν μελέτες για το πώς οι νυχτερίδες ανέχονται μολύνσεις από κορονοϊούς, οι οποίες μπορεί, στο μέλλον, να συμβάλουν σε προσεγγίσεις έρευνας που σχετίζονται άμεσα με την ανθρώπινη υγεία και ασθένειες και να βρεθούν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την ασθένεια Covid-19.

*Βιβλιογραφία. David Jebb, et al., 22/7/2020. Six reference-quality genomes reveal evolution of bat adaptations. Nature 583, 578–584.