Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΙΟ SARS-CoV-2 ΑΠΟ ΑΝΑΡΡΩΣΑΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΗ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΕΚΤΕΘΕΙ ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΚΟΡΩΝΟΙΟ,

Του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Ομότιμου Καθηγητή Γενετικής του Α. Π. Θ. 

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΙΟ SARS-CoV-2 ΑΠΟ ΑΝΑΡΡΩΣΑΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΗ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΕΚΤΕΘΕΙ ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΚΟΡΩΝΟΙΟ, μια και η δειγματοληψία είχε γίνει πριν από το 2018. 

Η έκθεση σε 4 κορωνοϊούς που προκαλούν κοινό κρυολόγημα παρέχει κάποιον βαθμό προστασίας έναντι μόλυνσης από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2.

Από το 1960 γνωρίζουμε ότι αρκετοί κορονοϊοί -που προέρχονται από ζώα, κυρίως νυχτερίδες- πέρασαν από είδος σε είδος ζώου και τελικά πρόσβαλαν και προκάλεσαν κάποια ασθένεια στους ανθρώπους. Ενώ οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις είναι ήπιες, π.χ. κορωνοϊοί HKU1, NL63, OC43 και 229E, ορισμένοι κορονοϊοί έχουν προκαλέσει θανατηφόρες εκδηλώσεις στο παρελθόν, όπως ο ιός SARS-CoV-1 (με προέλευση την Κίνα) που προκαλεί σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο και ο ιός MERS που προκαλεί το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής. Τώρα, ένας νέος κορονοϊός, ο SARS-CoV-2 προκαλεί σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο 2 ή την πολυσυστημική νόσο COVID-19 με αποτέλεσμα να έχουν πεθάνει τουλάχιστον 500.000 άνθρωποι.

Οι τέσσερις κορωνοϊοί HKU1, NL63, OC43 και 229E προκαλούν ήπιες αναπνευστικές λοιμώξεις στους ανθρώπους, όπως το κοινό κρυολόγημα.

 Έως 30% από τα κοινά κρυολογήματα πιστεύεται ότι προκαλούνται από αυτούς τους πιο συνηθισμένους, μη σοβαρούς τύπους κορωνοϊού.

Η κατανόηση της δημιουργίας ανοσίας στον κορωνοϊό SARS-CoV-2 είναι σημαντική για την ανάπτυξη εμβολίων, για την ερμηνεία της παθογένεσης της νόσου COVID-19 και της βαθμονόμησης των μέτρων ελέγχου πανδημίας.
 Ερευνητές από τα Τμήματα Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας των Πανεπιστημίων La Jolla (Καλιφόρνια) και Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ χρησιμοποιώντας κατάλληλη μεθοδολογία διαπίστωσαν ότι όλοι οι αναρρώσαντες είχαν αναπτύξει μεγάλα ποσοστά Τ λεμφοκυττάρων [βοηθητικών (CD4+) σε ποσοστό 100% και κυτταροτοξικών (CD8+) σε ποσοστό 70%] που αναγνώριζαν με απόλυτη ειδικότητα τον ιό.

Είναι εξίσου σημαντικό ότι τα CD4+ Τ λεμφοκύτταρα αναγνώριζαν όχι μόνο την πρωτεΐνη-ακίδα του κορωνοϊού, αλλά αναγνώριζαν και άλλες πρωτεΐνες του νέου κορωνοϊού, όπως της μεμβράνης (Μ) και του νουκλεοκαψιδίου (Ν).

Παράλληλα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι 40-60% υγιών ανδρών που δεν είχαν εκτεθεί στον κορωνοϊό (δείγματα από τα έτη 2015-2018) είχαν επίσης Τ λεμφοκύτταρα (CD4+) που αναγνώριζαν κάποιες από τις πρωτεΐνες του νέου κορωνοϊού. Αυτό το εύρημα σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει διασταυρούμενη ανοσία μεταξύ της ευρύτερης ομάδας των κορωνοϊών που είχαν εκτεθεί σε τέσσερις τύπους κορωνοϊού που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα ανάπτυξαν και αυτοί αντισώματα.

Συμπερασματικά. Α) Η ενεργοποίηση της απόκρισης των Τ λεμφοκυττάρων είναι πολύ βασική για την ενορχήστρωση της ανοσολογικής απάντησης έναντι του SARS-CoV-2.

Β) Η προϋπάρχουσα ανοσία μέσω της παραμονής στον οργανισμό Τ λεμφοκυττάρων μνήμης έναντι άλλων κορωνοϊών είναι πιθανό να παρέχει κάποια προστασία και από τον SARS-CoV-2, και είναι επίσης πιθανό να σχετίζεται με τη μειωμένη βαρύτητα COVID-19 σε κάποιους ασθενείς.

*Βιβλιογραφία. Alba Grifoni, et al. 14/5/2020. Targets of T cell responses to SARS-CoV-2 coronavirus in humans with COVID-19 disease and unexposed individuals. Cell DOI: 10.1016/j.cell.2020.05.015.