ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑΣ του ΕΞΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ DNA ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ, με έναν τουλάχιστον ασθενή, ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΣΕ ΓΝΩΣΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ (BRCA1 και BRCA2) που προκαλούν καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑΣ του ΕΞΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ DNA ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ, με έναν τουλάχιστον ασθενή, ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΣΕ ΓΝΩΣΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ (BRCA1 και BRCA2) που προκαλούν καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών.
Βρέθηκαν δύο γονίδια, τα MDM1 και NBEAL1, που είναι υποψήφια κινδύνου για τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού. Ερευνητές Αντιγόνη Δήμα, μεταδιδακτορικός ερευνητής Σταύρος Γλεντής, Δρ. Αλ. Δημόπουλος και Δρ. Κων. Ρούσκας από το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ» και Γιάννης Ραγκούσης από το Πανεπιστήμιο McGill στον Καναδά.
Στις Ελληνιδες, ο συχνότερος καρκίνος είναι αυτός του μαστού, μια και στη χώρα μας διαγιγνώσκονται περισσότερα από 6.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο. Το 10% περίπου αυτών των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού είναι μάλλον κληρονομικής αιτιολογίας, κάτι που συναντάται συχνά στο πλαίσιο του κληρονομικού καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών (προτείνεται να αλλάξει η ονομασία). Αν και μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί χιλιάδες αλληλόμορφα απώλειας λειτουργίας σε πάνω από 20 γονίδια, τα οποία έχουν συσχετιστεί με ευαισθησία εκδήλωσης καρκίνου του μαστού, η γενετική αιτιολογία περίπου στο 50% των περιπτώσεων παραμένουν ανεξήγητες. Από την άλλη, περίπου στις μισές περιπτώσεις είναι πλέον δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια η γενετική αιτία που οδηγεί στη νόσο, κάτι που είναι σημαντικό, καθώς κατευθύνει τη λήψη σωστών ιατρικών αποφάσεων μια και καθορίζει ιατρικές ενέργειες πρόληψης και επιτρέπει τη γενετική συμβουλευτική στις ασθενείς και τις οικογένειές τους για σωστό οικογενειακό προγραμματισμό. Διεθνής επιστημονική ομάδα υπό την αιγίδα της Δρας Αντιγόνης Δήμα στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμιγκ» μελέτησε την αλληλουχία όλου του εξώματος (~2% του γονιδιώματος, αλληλουχίες που μεταγράφονται και μεταφράζονται σε πρωτεΐνη) σε 52 άτομα από 17 ελληνικές οικογένειες – στις οποίες υπήρχε τουλάχιστον ένας ασθενής αρνητικός σε γονίδια (BRCA1 και BRCA2) που προκαλούν κληρονομική μορφή καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Ο αρχικός έλεγχος αποκάλυψε παραλλαγές που ευθύνονται για καρκίνο σε γνωστά γονίδια, όπως το BARD1: p.Trp91* που ανιχνεύτηκε σε ένα άτομο χωρίς καρκίνο, και το MEN1: p.Glu260Lys που ανιχνεύτηκε σε ασθενή με καρκίνο του μαστού. ΄Επειτα, χρησιμοποιήθηκαν διάφορες προσεγγίσεις γι να εντοπιστούν πιθανές παραλλαγές προδιάθεσης, πέρα από τα γνωστά γονίδια. Σπάνιες παραλλαγές απώλειας λειτουργίας αποκαλύφθηκαν στα γονίδια MDM1 και NBEAL1, τόσο σε Έλληνες, όσο και Καναδούς ασθενείς με κληρονομικό καρκίνο του μαστό και των ωοθηκών. Διαπιστώθηκαν επίσης μεταλλάξεις χωρίς νόημα (missense), όπως SETBP1: c.4129G> C και C7orf34: c.248C> T. Ο ρόλος αυτών των παραλλαγών στην εκδήλωση καρκίνου θα διερευνηθεί. Η γνώση που αποκτήθηκε από αυτή τη μελέτη, πέρα από την κλινική της σπουδαιότητα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη διερεύνηση της αιτιοπαθογένειας και άλλων νοσημάτων.
*Βιβλιογραφία. Stavros Glentis, Alexandros C. Dimopoulos, Konstantinos Rouskas, George Ntritsos, Evangelos Evangelou, Steven A. Narod, Anne-Marie Mes-Masson, William D. Foulkes, Barbara Rivera, Patricia N. Tonin, Jiannis Ragoussis and Antigone S. Dimas, Exome Sequencing in BRCA1- and BRCA2-Negative Greek Families Identifies MDM1 and NBEAL1 as Candidate Risk Genes for Hereditary Breast Cancer. Front. Genet. 10:1005. doi: 10.3389/fgene.2019.01005. Ελεύθερα προσβάσιμη
Στις Ελληνιδες, ο συχνότερος καρκίνος είναι αυτός του μαστού, μια και στη χώρα μας διαγιγνώσκονται περισσότερα από 6.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο. Το 10% περίπου αυτών των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού είναι μάλλον κληρονομικής αιτιολογίας, κάτι που συναντάται συχνά στο πλαίσιο του κληρονομικού καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών (προτείνεται να αλλάξει η ονομασία). Αν και μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί χιλιάδες αλληλόμορφα απώλειας λειτουργίας σε πάνω από 20 γονίδια, τα οποία έχουν συσχετιστεί με ευαισθησία εκδήλωσης καρκίνου του μαστού, η γενετική αιτιολογία περίπου στο 50% των περιπτώσεων παραμένουν ανεξήγητες. Από την άλλη, περίπου στις μισές περιπτώσεις είναι πλέον δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια η γενετική αιτία που οδηγεί στη νόσο, κάτι που είναι σημαντικό, καθώς κατευθύνει τη λήψη σωστών ιατρικών αποφάσεων μια και καθορίζει ιατρικές ενέργειες πρόληψης και επιτρέπει τη γενετική συμβουλευτική στις ασθενείς και τις οικογένειές τους για σωστό οικογενειακό προγραμματισμό. Διεθνής επιστημονική ομάδα υπό την αιγίδα της Δρας Αντιγόνης Δήμα στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμιγκ» μελέτησε την αλληλουχία όλου του εξώματος (~2% του γονιδιώματος, αλληλουχίες που μεταγράφονται και μεταφράζονται σε πρωτεΐνη) σε 52 άτομα από 17 ελληνικές οικογένειες – στις οποίες υπήρχε τουλάχιστον ένας ασθενής αρνητικός σε γονίδια (BRCA1 και BRCA2) που προκαλούν κληρονομική μορφή καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Ο αρχικός έλεγχος αποκάλυψε παραλλαγές που ευθύνονται για καρκίνο σε γνωστά γονίδια, όπως το BARD1: p.Trp91* που ανιχνεύτηκε σε ένα άτομο χωρίς καρκίνο, και το MEN1: p.Glu260Lys που ανιχνεύτηκε σε ασθενή με καρκίνο του μαστού. ΄Επειτα, χρησιμοποιήθηκαν διάφορες προσεγγίσεις γι να εντοπιστούν πιθανές παραλλαγές προδιάθεσης, πέρα από τα γνωστά γονίδια. Σπάνιες παραλλαγές απώλειας λειτουργίας αποκαλύφθηκαν στα γονίδια MDM1 και NBEAL1, τόσο σε Έλληνες, όσο και Καναδούς ασθενείς με κληρονομικό καρκίνο του μαστό και των ωοθηκών. Διαπιστώθηκαν επίσης μεταλλάξεις χωρίς νόημα (missense), όπως SETBP1: c.4129G> C και C7orf34: c.248C> T. Ο ρόλος αυτών των παραλλαγών στην εκδήλωση καρκίνου θα διερευνηθεί. Η γνώση που αποκτήθηκε από αυτή τη μελέτη, πέρα από την κλινική της σπουδαιότητα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη διερεύνηση της αιτιοπαθογένειας και άλλων νοσημάτων.
*Βιβλιογραφία. Stavros Glentis, Alexandros C. Dimopoulos, Konstantinos Rouskas, George Ntritsos, Evangelos Evangelou, Steven A. Narod, Anne-Marie Mes-Masson, William D. Foulkes, Barbara Rivera, Patricia N. Tonin, Jiannis Ragoussis and Antigone S. Dimas, Exome Sequencing in BRCA1- and BRCA2-Negative Greek Families Identifies MDM1 and NBEAL1 as Candidate Risk Genes for Hereditary Breast Cancer. Front. Genet. 10:1005. doi: 10.3389/fgene.2019.01005. Ελεύθερα προσβάσιμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου