ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΦΕΡΝΕΙ ΑΦΑΙΡΟΥΜΕΝΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑ (συσκευή ενθυλάκωσης β-κυττάρων του παγκρέατος)

 Konstantinos Triantaphyllidis  Ομότιμος Καθηγητής Α. Π. Θ.

ΑΦΑΙΡΟΥΜΕΝΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑ (συσκευή ενθυλάκωσης β-κυττάρων του παγκρέατος) ΦΕΡΝΕΙ Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι (ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης) ή νεανικός σακχαρώδης διαβήτης αντιπροσωπεύει μία από τις 80 ασθένειες που έχει αυτοάνοσο αιτιολογία.

 Η ασθένεια για να εκδηλωθεί πρέπει να συντρέχουν η γενετική προδιάθεση, επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων, ενεργοποίηση αυτοάνοσων μηχανισμών και καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, τα οποία παράγουν ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του σακχάρου (γλυκόζης) του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Είναι ένα κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία (αύξηση του σακχάρου στο αίμα) και οφείλεται σε μειωμένη παραγωγή/έκκριση και/ή δράση της ινσουλίνης.

 Στα συμπτώματα της ασθένειας περιλαμβάνονται η κόπωση, η συχνοουρία, η πολυδιψία και πιθανώς η αιφνίδια σύγχυση. Είναι η συχνότερη μορφή διαβήτη στα παιδιά και στους εφήβους και αντιπροσωπεύει περίπου το 10-15% του συνολικού διαβητικού πληθυσμού. Στην Ελλάδα ο αριθμός τους υπερβαίνει τις 100.000 (ηλικίες 0-20 χρονών).
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 στην πλειονότητα των περιπτώσεων δηλαδή οφείλεται σε προοδευτική καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, με αποτέλεσμα την απόλυτη έλλειψη και αδυναμία του οργανισμού να παράγει ινσουλίνη. Η θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 1 γίνεται με συνεχή χορήγηση ινσουλίνης. Η ινσουλίνη χορηγείται σχεδόν αποκλειστικά υποδόρια. Και ενώ δεν υπάρχει καμία θεραπεία, μια ερευνητική ομάδα υπό την ηγεσία του Πανεπιστημίου Cornell έχει επινοήσει (Duo An, και συν. Designing a retrievable and scalable cell encapsulation device for potential treatment of type 1 diabetes. Proceedings of the National Academy of Sciences, January 2, 2018) μια έξυπνη μέθοδο για την εμφύτευση εκατοντάδων χιλιάδων β-κυττάρων του παγκρέατος σε έναν ασθενή. 

Τα κύτταρα προστατεύονται από λεπτή επίστρωση πηκτής και, το πιο σημαντικό, τα επικαλυμμένα κύτταρα συνδέονται με ένα νήμα πολυμερούς και μπορούν να αφαιρεθούν ή να αντικατασταθούν εύκολα όταν έχουν ξεπεράσει τη χρησιμότητά τους. Η έμπνευση για την ανάπτυξη της μεθόδου/συσκευής προήλθε από τον τρόπο που συγκρατούνται οι χάντρες νερού σε ένα ιστό αράχνης.

 Οι ερευνητές δηλαδή ανάπτυξαν μια συσκευή ενθυλάκωσης κυττάρων που μπορεί εύκολα να ανακτηθεί μέσω μιας ελάχιστα επεμβατικής λαπαροσκοπικής διαδικασίας. Η μεθοδολογία που φέρει την ονομασία TRAFFIC έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με τη βοήθεια του φαρμακευτικού γίγαντα Novo Nordisk, ο οποίος ανέπτυξε ενέσιμη ινσουλίνη πριν από 90 χρόνια και είναι ένας από τους συνεργάτες στο δημοσίευμα.