Αν θέλετε να ταξιδέψετε σε δειλινά, στοχασμούς.. σκληρά πρωινά στην Αθήνα..

Αν θέλετε να ταξιδέψετε, σε δειλινά, στοχασμούς, σκληρά πρωινά στην Αθήνα...

Το βιβλίο μου... 
Εκδόσεις "Άλλωστε"

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΠΕΖΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΒΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Τα πεζοτράγουδα της Βένης Παπαδημητρίου που περιλαμβάνονται σ’ αυτή τη συλλογή αποτελούν μια λυρική καταγραφή εμπειριών ενός ανθρώπου που γνώρισα ως μια πετυχημένη δημοσιογράφο και της οποίας τα κείμενα στην εφημερίδα, όπως ήταν φυσικό, είχε την υποχρέωση να τα παρουσιάζει ως ένας αντικειμενικός καταγραφέας. Παρ’ όλα αυτά, εδώ και χρόνια, είχε αποδείξει την λογοτεχνική της φλέβα με τη δημοσίευση ενός βιβλίου με τα προσωπικά της βιώματα. Αλλά ακόμη και σ’ αυτό και στην προσπάθειά της να κρατήσει την αφήγησή της σε ένα όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικό επίπεδο είχε κατορθώσει να κρύψει την άλλη, την πιο λογοτεχνική, πλευρά που την διακρίνει. Εκ των υστέρων, φυσικά, ρίχνοντας μια δεύτερη ματιά σ’ εκείνες τις σελίδες, μπορείς ακόμη κι εκεί να διακρίνεις τον λυρισμό, αλλά και την ευαισθησία, που πλέον ξεχύνονται λεύτεροι στα πάνω από 750 «πεζοτράγουδα» τα οποία περιλαμβάνονται σ’ αυτή τη συλλογή. Μια συλλογή που είναι χωρισμένη σε τέσσερις ενότητες οι οποίες διαμορφώνουν τα βιώματα της δημοσιογράφου καθώς καλύπτει το καθημερινό της ρεπορτάζ: πρωί, απόγευμα και βράδυ.

Οι στοχασμοί της είναι αυτό ακριβώς,: μία καταγραφή των βαθύτερων σκέψεων που έκρυβε μέσα της η Βένη όλα αυτά τα χρόνια. Σ’ αυτά μπορεί να διακρίνει κανείς μια προσπάθεια απογύμνωσης όχι μόνο της ίδιας της δικής της ψυχής, αλλά και όλων όσων την περιβάλλουν: πραγμάτων, καταστάσεων, εμπειριών και ανθρώπων. Ο ρεαλισμός εμπλέκεται με την σαρκαστική της διάθεση για όλα όσα βλέπει, για όλα όσα ζει. Γιατί η Βένη είναι ίσως ο πιο ζωντανός άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Ζωντανός με όλη τη σημασία της λέξης. Γιατί η δική της εσωτερική εμπειρία την έχει απελευθερώσει από τον κοινωνικό κομφορμισμό που ταλαιπωρεί πολλούς από εμάς. Κι έτσι μπορεί να πει τα πράγματα ακριβώς όπως τα βλέπει: χωρίς ωραιοποιήσεις ή άλλα φτιασίδια. Κι αυτό είναι εμφανώς απελευθερωτικό, όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τον αναγνώστη, που λίγο πολύ ζηλεύει την λύτρωση την οποία διακρίνει στους στίχους των στοχασμών αυτών.

Η Βένη, όμως, κατορθώνει με αυτό της το πόνημα και κάτι άλλο ακόμα αφού τα λόγια της μετατρέπονται σε εικόνες, ορισμένες φορές απόκοσμες και φαντασμαγορικές ενώ άλλες πάλι περιορίζονται σε πιο γήινα, πεζά χρώματα. Είναι, όμως, πάντα κατάλληλα φωτισμένες για να δώσουν την πρέπουσα ζεστασιά στις έννοιες που περιγράφουν. Στις γραμμές καθενός από τα ποιήματα αυτά διακρίνεις την ασχήμια και, γιατί όχι, ακόμη και την απανθρωπιά που επικρατεί γύρω μας να περιγράφεται με τρόπους που εμφανίζονται σχεδόν αποδεκτοί. Η καταγραφή της απέχει πολύ από του να είναι μία απεικόνιση αντικειμενική των όσων βιώνει αν και τα παρουσιάζει με μία ευαισθησία που σε σκλαβώνει από τις πρώτες ακόμη γραμμές της συλλογής. Καθημερινές εμπειρίες που παίρνουν μιαν αναπάντεχη έκταση και διάσταση, ενώ οι κομμένες φράσεις, κάπως πως, σε καθοδηγούν σε μιαν ιδιότυπη κατάσταση ρεαλισμού, καθαρότητας και διαφάνειας.

Δεν είμαι φιλόλογος οπότε δεν ξέρω εάν, σε τελική ανάλυση, θα έπρεπε να χαρακτηρίσω τα κείμενα αυτά της Βένης με τον όρο «πεζοτράγουδα» ή «πεζόμορφα ποιήματα». Είτε έτσι, όμως, είτε αλλιώς για μένα τουλάχιστον είναι εμφανές ότι τα κείμενά της, ενώ δίνουν την εντύπωση του πεζού λόγου έχουν εν τούτοις ένα δικό τους συγκεκριμένο ρυθμό και αρμονία, όπως άπρεπε άλλωστε. Γιατί παρ’ όλο που η Βένη δεν πειθαρχεί σε κανόνες, η γλώσσα της είναι μια γλώσσα ποιητική με την οποία παρουσιάζει με αδρές πινελιές μερικά από τα πιο εντυπωσιακά διοράματα της ζωής της. Κι αυτό που καταλήγεις να διαπιστώσεις στο τέλος της ανάγνωσης είναι ότι οι όποιες πληγές την έχουν διαμορφώσει στο διάβα της ζωής της, δεν μπόρεσαν να την καταβάλλουν. Αντίθετα έχουν κατορθώσει να διαμορφώσουν έναν ευαίσθητο και χαριτωμένο άνθρωπο που με τα κείμενά του ξεπηδάει σαν ένας αναγεννημένος φοίνικας και αγγίζει τις ανθρώπινες χορδές του αναγνώστη με τρόπους πρωτόγνωρα απελευθερωτικούς.

Διονύσης Π. Σιμόπουλος, 28.1.2016

Αστροφυσικός