Δημοκρατικό έλλειμμα στα Πανεπιστήμια! Ανοιχτή επιστολή στον Αν. Υπουργό Παιδείας

  

Ανοιχτή επιστολή στην Αν. Υπουργό Παιδείας

 

Ενόψει της επικείμενης συζήτησης στη Βουλή για την Παιδεία και με δεδομένη την κατάσταση που διαμορφώθηκε στα ΑΕΙ μετά την παραίτηση πολλών μελών των Συμβουλίων, θα ήθελα να σας παρακαλέσω να λάβετε υπόψη σας την εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση που διαμορφώνεται από το θεσμικό πλαίσιο ειδικά για περιφερειακά Πανεπιστήμια, όπως το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Ισχυροί και αδιάβλητοι ελεγκτικοί μηχανισμοί αλλά και διακριτοί ρόλοι των εκπροσώπων θεσμικών οργάνων είναι απαραίτητοι στα περιφερειακά πανεπιστήμια, ιδίως σε όσα παρέμειναν για χρόνια γεωγραφικά απομονωμένα. Σε αυτά τα Πανεπιστήμια η δημοκρατική αντίληψη είναι πιο ευάλωτη και οι διαπλεκόμενοι τοπικοί ανταγωνισμοί, ενόψει μάλιστα και της αποχώρησης πλήθους επιστημόνων και μελών ΔΕΠ που είχαν επιστρέψει στην Ελλάδα από το εξωτερικό, υπερισχύουν παντού: στα θεσμικά όργανα, τις επιτροπές, τις διεπαφές με την περιφέρεια και την τοπική κοινωνία, ακόμη και στον τοπικό τύπο.

Το δημοκρατικό έλλειμμα δεν μπορούν να το αποτρέψουν τα θεσμικά όργανα με την υφιστάμενη δομή ή/και αποδυναμωμένη λειτουργία τους. Η Σύγκλητος από μόνη της δεν ήταν δυνατό τόσα χρόνια στο Δημοκρίτειο να θέσει τον πήχυ της δεοντολογίας σε τέτοιο επίπεδο ώστε να αποτρέψει ακαδημαϊκές παρεκτροπές. Επιβάλλονται δύο πράγματα: Ισχυροί ελεγκτικοί μηχανισμοί για τους ελέγχοντες και διακριτοί ρόλοι των θεσμικών οργάνων, ώστε να μην εκπροσωπούν οι ίδιοι άνθρωποι όλους τους θεσμούς. 

Να μην καθίσταται τελικά δυνατόν πανομοιότυπες διατριβές να θεωρούνται αυθεντικές, Πρυτάνεις να είναι ταυτόχρονα και Πρόεδροι στα τμήματά τους ή να ασκούν έλεγχο νομιμότητας σε εκλεκτορικά στα οποία συμμετέχουν οι ίδιοι, Πρυτάνεις και μέλη της Συγκλήτου να συμμετέχουν σε εταιρείες με εργολάβους του Πανεπιστημίου, ή να συμμετέχουν σε αμφιβόλου νομιμότητας απευθείας αναθέσεις. Η Σύγκλητος, ως όργανο που συγκροτείται από υφισταμένους του Πρύτανη, δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει ως προβλέπει η νομοθεσία και ως εκ τούτου υπολείπεται του αποφασιστικού της ρόλου. Ο Πρύτανης έχει την αποκλειστική πειθαρχική αρμοδιότητα για όλα τα μέλη της Συγκλήτου και του Πανεπιστημίου – πλην των μελών του Συμβουλίου – ενώ ο ίδιος, μετά την αποδυνάμωση των Συμβουλίων δεν ελέγχεται από κανέναν. Δεν μπορεί η Σύγκλητος από μόνη της ούτε να εγγυηθεί την δίκαιη εκπροσώπηση όλων των απόψεων, δεν μπορεί καν να εγγυηθεί την πρόσβαση των μελών ΔΕΠ στα πρακτικά των συνεδριάσεών της. Αποτέλεσμα: δεν μπορεί να αποτρέψει το να τιμωρούνται πειθαρχικά με κράτηση του μισθού τους Καθηγητές που διαφώνησαν με την άποψη του Πρύτανη σε σχέση με το αν συνιστά ασυμβίβαστο η συμμετοχή του σε όργανα των οποίων ασκεί αργότερα των έλεγχο νομιμότητας. Και όταν αυτοί οι Καθηγητές προσφεύγουν στο Συμβούλιο, ελπίζοντας ότι θα βρουν ένα αντίδοτο στην κατάφωρη αδικία που υφίστανται, καλούνται σε απολογία γιατί τόλμησαν να απευθυνθούν στο Συμβούλιο.

Η ακαδημαϊκή κοινότητα αισθάνεται πλέον ασφαλής όταν δεν μιλάει. Αυτό συνιστά άμεσο κίνδυνο εκφασισμού των Πανεπιστημίων.

 

 

Βασίλης Τσαουσίδης, Καθηγητής ΗΜ&ΜΥ, Μέλος Συμβουλίου ΔΠΘ